Dag 10: Phonsavan, Vallei der kruiken en de clusterbommen.

Phonsavan.

Deze stad is ook de hoofdstad van de provincie Xieng Khuang en werd gebouwd na afloop van de Vietnamoorlog in 1975. De vorige provinciehoofdstad Muang Khoun was bij de zware gevechten verwoest. Men koos Phonsavan omdat dit het dichtst bij een vliegveld lag. Het is een moderne stad zonder de minste charme. De stad is nu voornamelijk van belang als uitvalsbasis voor de 'Vlakte der Kruiken'. We beginnen onze ontdekking van deze plaats na het ontbijt. Het hotel is ook de logiesplaats voor Franse en Duitse groepen, en ook voor nog een andere Belgische reisorganisatie. We vertrekken uit het hotel om 08:30 uur.

Hotel te Phonsavan.

Ochtendmarkt te Phonsavan.

Maar eerst een bezoek aan de plaatselijke levendige ochtendmarkt. Het is een propaganda om vegetariër te worden. Gebraden eekhorentjes, zwaluwen en grote ratten, enz.. Ook levende en dikke padden en kikkers worden te koop aangeboden. Enkele beelden zullen genoeg tot de verbeelding spreken. De lokalen vinden het zelf ook gênant. Als we onze camera's instellen, bedekken ze de uitgestalde waren. Waarschijnlijk is het ook iets illegaals.

Eekhorentjes te koop op de markt.

Enkele rare diertjes te koop, eekhorentjes, ratten en iets ondefinieerbaar.

Rat te koop.

Phonsavan en de mysterieuze 'Vlakte der Kruiken'.

Circa 8 km ten zuidwesten van Phonsavan ligt in een heuvelachtig savannelandschap Thong Hai Hin, beter bekend als 'Plain of Jars'. Verspreid over ruim vijftig vindplaatsen liggen 300 vreemde stenen kruiken die archeologen sinds de jaren 1930 voor raadsels stellen. Ze zijn gehouwen uit verschillende lokale steensoorten en variëren in hoogte van 50 cm tot 2,5 meter. De eerste kennismaking begint bij informatiecentrum. Er wordt een overzicht getoond van de oorsprong van de 'Plain of Jars' en van de vernielingen door de Amerikaanse bombardementen. Daarna worden we met een shuttle naar de site gebracht.

Shuttle voertuigje om bezoekers naar de site te brengen.

Oude bomkraters.

Vallei der kruiken - Ban Ang Site 1.

In een gebied van 25 ha groot gebied staan verspreid in het gras honderden, vaak manshoogte 'kruiken' met een doorsnee van soms wel 1 m en een gewicht van 200 à 1000 kg. De grootste van deze stenen reuzen - 2,5 m breed, 2,6 m hoog en met een gewicht van 6 ton - wordt door de lokale gidsen King's Cup genoemd. Onderzoek heeft menselijke resten en grafoffers aan het licht gebracht, die de kruiken dateren op 2500 jaar oud. 

Stenen kruiken, kunnen variëren van 500 kg tot 6 ton.

Het is een raadsel wie die kolossale potten hier heeft achtergelaten en waartoe ze dienden. Er is veel speculatie over de oorsprong en de functie van de stenen kruiken. Sommige wetenschappers nemen aan dat ze dienden als urne voor het stoffelijk overschot van vorsten of stamhoofden. Andere wetenschappers denken dat het voorraadpotten voor rijst en olie waren. 

Sommige kruiken kunnen tot 6 verschillende personen onderdak bieden. 

Over de oorsprong en de functie van de kruiken is er veel gespeculeerd.

Deze site van 344 exemplaren vormt de grootste verzameling van mysterieuze potten. Ongeveer de helft is in de Amerikaanse luchtaanvallen in de Vietnamoorlog beschadigd. Er zijn nog andere vindplaatsen met reuzenkruiken, maar liggen nog bezaaid met landmijnen en zijn onbegaanbaar.

Plain of Jars - Site 1.

Plain of Jars.

Plain of Jars Sites 2.

Op site 2, 8 km ten zuiden van Phonsavan, liggen ruim 90 grijze enorme kruiken verspreid over 2 heuvels.

Via een kleine wandeling van 1 km door de rijstvelden en via 2 houten bruggen naar 'Site2'.

Deze site wordt door toeristen weinig bezocht. Veel kruiken bevatten fragmenten van Boeddhabeeldjes die gelovigen tijdens de Vietnamoorlog uit verwoeste tempels hierheen brachten.

Plain of Jars Sites 3.

Landschappelijk zeer fraai is de ligging van de derde vindplaats. Hier liggen meer dan 100 monumentale kruiken verspreid over een vlakte. Om er te komen wandel je eerst door de rijstvelden.

Sommige kruiken dienden als schuilplaats tijdens de oorlog, merk de beschadiging.

Onze reisbegeleider achteraan rustend tegen een kruik.

Laos, het meest gebombardeerde land ooit.

Tussen 1964 en 1973 dropte de VS tijdens 500.000 bombardementen 270 miljoen ton clusterbommen. Elke 8 minuten, 24 uren per dag, 9 jaar lang. Meer bombardementen dan tijdens de gehele Tweede Wereldoorlog. Laos werd daardoor het meest gebombardeerde land aller tijden. Het arsenaal bestond ook uit het giftige ontbladeringsmiddel Agent Orange om de Ho Chi Minh route te besproeien. Verschillende bomsoorten werden ingezet. In veel gevallen ging het om clusterbommen. Ongeveer een derde van alle bommen, een 80 miljoen ton, is nooit ontploft.

Men één van de (onschadelijk) bommen.

Spoon village.

Tijdens de vele langdurende bombardementen gedurende de Vietnamoorlog werden er in Laos miljoenen tonnen bommen gedropt. In Ban Napia oftewel 'Spoon Village' hebben de lokale mensen veel van die munitie onschadelijk gemaakt. Slimme Laotianen hebben het explosieve verleden naar hun hand gezet. Met de resten maken ze gebruiksvoorwerpen. Hier bekijken we hoe men van granaten en omgesmolten bomresten, het aluminium recupereert en er keukengerief van maakt. Vandaar de bijnaam 'Spoon Village'.

Met het aluminium van bomresten worden lepels en ander keukengerei gefabriceerd.

Logies.

We logeren voor de 2de nacht in het Hotel Vansana Plain of Jars